The old hundredth psalm tune - Vesperkoor Bunschoten-Spakenburg

Vesperkoor Bunschoten Spakenburg
Vesperkoor Bunschoten Spakenburg
Vesperkoor Bunschoten Spakenburg
Vesperkoor Bunschoten Spakenburg
Ga naar de inhoud
The old hundredth psalm tune
(all people that on earth do dwell)
(Ralph Vaughan Williams)
Voor de troonsbestijging van Koningin Elizabeth II ( 2 juni 1953) schreef Ralph Vaughan Williams een arrangement van het koraal All people that on earth do dwell, een versie van Psalm 100 met de melodie The Old 100th als "offertorium". Het was de eerste keer dat de gemeente meezong tijdens een kroning en dat tevens een kroning werd uitgezonden op TV.

Het offertorium (van Latijn offerre, "aanbieden") is het gedeelte van de H. Mis waarin de priester de gaven van brood en de wijn aan God aanbiedt.
Het is tevens de naam voor het gezang van het Proprium Missae dat hierbij gezongen wordt.

Het proprium van de mis (Proprium Missae in het Latijn) is de reeks wisselende gezangen van de mis. Ordinarium en proprium vormen samen de misgezangen.
Het proprium bevat de gezangen die liturgisch horen bij een bepaalde dag.

Het ordinarium is de reeks vast wederkerende gezangen van de Mis, namelijk Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus/Benedictusen Agnus Dei. Ook Ite missa est wordt wel tot het ordinarium gerekend. Deze gezangen vormen samen met de gezangen van het proprium de gezongen bestanddelen van elke mis, met dien verstande dat Gloria en Credo alleen op zon- en feestdagen klinken. Het Gloria wordt bovendien niet gezongen in de Advent en in de Veertigdagentijd.
Ordinariumgezangen hebben altijd dezelfde tekst. Al naargelang de status van een dag (weekdag, zondag, feest, hoogfeest) kunnen er meer of minder uitgebreide melodieën op diezelfde teksten worden gezongen. In de gezangboeken voor het gregoriaans, zoals bijvoorbeeld het Graduale Romanum (1974), zijn de ordinariumgezangen, behalve het Credo, als cyclus bij elkaar geplaatst. Elke cyclus heeft een Romeins nummer en is vervolgens, naar middeleeuwse gewoonte, aan een bepaalde dag of periode toegewezen:
  • I     - In de Paastijd
  • IV     - Op feesten van de apostelen
  • IX     - Op hoogfeesten en     feesten van de H. Maagd Maria
  • X     - Op feesten en gedachtenissen van de H. Maagd Maria
  • XI     - Op gewone zondagen door het jaar
  • XVII     - Op zondagen in de Advent en de Vasten
  • XVIII     - Op weekdagen in de Advent en Veertigdagentijd en in de Mis voor de     overledenen
Als de liturgie het zingen van een Credo voorschrijft, kan in de huidige gregoriaanse zangboeken uit zo'n zes verschillende melodieën naar believen worden gekozen.
Wanneer we spreken over een 'Mis van Mozart' of een andere componist, wordt daarmee altijd een meerstemmige zetting van het Ordinarium bedoeld.

Terug naar de inhoud